انواع محیط های کشت باکتری

محیط کشت آگار خوندار (Blood agar)

محیط کشت عمومی است که به منظور تکثیر و جدا سازی باکتری های بیماریزا بخصوص باکتری هایی که برای رشد به مواد مغذی نیاز دارند، بکار می رود. بعلاوه در این محیط وجود همولیزین در باکتری ها را نیز می توان کاوش کرد.

پس از اتوکلاو محیط پایه، هنگامی که درجه آن تا حدود ۵۰ درجه سانتیگراد رسید، خون دفیبرینه گاو را به نسبت ۵ تا ۷ درصد به آن اضافه نموده و با رعایت شرایط استریل در پلیت های استریل می ریزیم.

ممکن است بسته به نوع باکتری یکی از سه حالت ذیل مشاهده گردد:

۱- همولیز کامل β: باکتری واجد آنزیم همولیزین بوده و اطراف پرگنه منطقه شفافی ایجاد می گردد.

۲- همولیز ناقص α: باکتری واجد آنزیم همولیزین بوده ولی نسبت لیز کمتر از ۵۰ درصد می باشد و اطراف پرگنه هاله سبز رنگ ایجاد می گردد.

۳- عدم همولیزγ : باکتری فاقد آنزیم همولیزین می باشد.

محیط کشت آگار شکلاته (Chocolate agar)

اگر به محیط پایه آگار خوندار، هنگامی که درجه حرارت آن بعد از اتوکلاو در حدود ۸۰-۷۰ درجه سانتیگراد باشد، خون دفیبرینه گاو اضافه کنیم، محیط کشت آگار شکلاته بدست می آید. در این محیط بعلت اینکه گلبولهای قرمز خون در اثر حرارت متلاشی شده و اجزای آن خارج گشته، برای رشد باکتری هایی نظیر هموفیلوس و نایسریاها که نیاز بیشتری به مواد غذایی آماده دارند مناسب می باشد.

همانند محیط کشت آگار خوندار Blood agar بسته به نوع باکتری همولیز و یا همولیز ناقص و عدم همولیز ایجاد می گردد.

محیط کشت بریلیانت گرین آگار (Briliant green agar)

محیطی است انتخابی و برای جداسازی گونه های سالمونلا بکار می رود. این محیط از رشد بسیاری از باکتری های روده ای (انتروباکتریاسه) به جز سالمونلا جلوگیری می نماید. در صورتی که Ecoli، کلبسیلا و پروتئوس و سایر انترو باکتریاسه ها رشد نمایند، به دلیل اینکه قند لاکتوز و یا سوکروز و یا هر دو را تخمیر می نمایند و تولید اسید می کنند، در مجاورت معرف رنگی فنل رد به رنگ زرد در می آیند. در صورتی که باکتری های لاکتوز منفی مانند سالمونلا رشد نمایند، به دلیل عدم تخمیر قند در مجاورت معرف، محیط به رنگ ارغوانی در می آید.

محیط کشت مک کانکی آگار ((Macconkey agar

محیط انتخابی است که برای جداسازی و تعیین هویت باکتری های گرم منفی می باشد. املاح صفراوی و کریستال ویوله مانع از رشد باکتری های گرم مثبت می شوند. باکتری های تخمیر کننده ی لاکتوز (لاکتوز مثبت ها) کلنی هایی به رنگ ارغوانی و باکتری هایی که قادر به تخمیر نیستند (لاکتوز منفی ها) کلنی هایی بی رنگ ایجاد می نمایند.

رنگ ارغوانی کلنی های باکتری های لاکتوز مثبت مربوط به واکنش اسیدی است که در نتیجه تخمیر قند لاکتوز در مجاورت املاح صفراوی و جذب نوترال رد حاصل شده است.

معرف نوترال رد در محیط قلیایی بی رنگ و در محیط اسیدی قرمز رنگ است.

محیط کشت سابور دکستروز آگار (Saborad Dextrose agar)

محیط انتخابی برای تکثیر قارچها می باشد که بسیاری از باکتری ها نیز در این محیط رشد می کنند. انتخابی بودن این محیط برای قارچها بر اساس PH پایین و همچنین مواد غذایی ناچیز آن است.

محیط کشت DNASE

باکتری هایی که حاوی آنزیم دی اکسی ریبو نوکلئاز باشند، هاله صورتی رنگی اطراف کلنی ها پدید می آورند. تولوئیدن آبی در حضور DNA سالم به رنگ آبی است. ولی در صورت ریختن HCL نرمال موجب تخریب مولکول DNA شده و این ترکیب به رنگ صورتی در می آید.

محیط کشت مولر هینتون آگار ((Mueller hinton agar

کاربرد اصلی این محیط جهت تعیین حساسیت آنتی بیوتیکی باکتری ها (آنتی بیوگرام) به روش دیسک می باشد. بسیاری از باکتری هایی که سخت رشد Fastisious می باشند، نظیرNeisseria meningitidesN.gonorrhoeae در آن رشد می یابند.

محیط کشت فلچر ((Flecher’s medium

این محیط برای جداسازی و نگهداری لپتوسپیراها بکار می رود. پس از استریلیزه کردن و خنک نمودن محیط، به آن ۸۰ میلی لیتر سرم خرگوش استریل اضافه نموده، سپس به مقدار ۷-۵ میلی لیتر در لوله های استریل ریخته به مدت ۳۰ دقیقه در حرارت ۵۶ درجه سانتیگراد قرار می دهیم تا عامل مکمل موجود در سرم غیر فعال گردد.

برای جداسازی لپتوسپیرا، نمونه های خون-ادرار و نسج مشکوک را در این محیط کشت داده و در حرارت ۲۹ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ روز انکوبه می نماییم. متناوبا از کشت گسترش تهیه کرده و بوسیله میکروسکوپ با زمینه تاریک کشت را کنترل می نماییم.

در اثر تکثیر لپتوسپراها کدورت جزئی در محیط به وجود می آورند که پیدایش یک حلقه شیری رنگ در قسمت بالای محیط می تواند حاکی از رشد لپتوسپرا باشد.

محیط کشت متیل رد – وژوسپروسکار Methylred-Vegesproskaure broth) MR-VP)

این محیط ملاک آزمایشی می باشد برای تفکیک مسیرهای تخمیر گلوکز و نهایتا ایجاد ترکیبات اسیدهای آلی بوتاندیول یا بوتیلن گلایکول بوده که از این آزمایش در تفکیک و تشخیص کلی فرم ها از هم مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در تمایز بین استافیلوکوک و میکروکوک و گونه های آن از این محیط استفاده می شود.

آزمایشMR: پس از انجام کشت و انکوباسیون ۳۷ درجه سانتیگراد به مدت ۴۸ ساعت، مقدار ۶/۰ میلی لیتر معرف رنگی متیل رد اضافه نموده و در صورت ظهور رنگ قرمز آزمایش MR مثبت می باشد. در صورت پیدایش رنگ نارنجی آزمایش MR مثبت ضعیف می باشد و در صورت عدم تغییر و پایداری رنگ زرد آزمایش MR منفی می باشد.

نتیجه:

ظهور رنگ قرمز: آزمایش مثبت (PH=4/4)

ظهور رنگ نارنجی: آزمایش مثبت ضعیف (PH=5/3)

ظهور رنگ زرد: آزمایش منفی (PH=5/3)

طرز تهیه معرف MR

۱- متیل رد ۰۴/۰ گرم

۲- اتانول ۴۰ میلی لیتر

۳- آب مقطر ۱۰۰ میلی لیتر

متیل رد را در اتانول حل نموده و به حجم ۱۰۰ میلی لیتر می رسانیم.

آزمایش VP: به لوله کشت داده شده و انکوبه شده حدود ۶/۰ میلی لیتر معرف آلفا نفتول (معرف A) و مقدار ۲/۰ میلی لیتر محلول پتاس (معرف B) اضافه کرده و خوب تکان می دهیم. اگر تغییر رنگ صورت نگرفت آن را به مدت سی دقیقه به حال خود گذاشته و در صورتی که ظهور رنگ صورتی تا قرمز پدیدار شود، آزمایش VP مثبت و اگر تغییر رنگی صورت نپذیرد، آزمایش VP منفی خواهد بود.

نتیجه:

مثبت: ظهور رنگ صورتی تا قرمز

منفی: تغییر رنگی صورت نمی گیرد.

طرز تهیه معرف VP:

معرف A:

۱- آلفانفتول: ۵ گرم

۲- الکل اتلیک مطلق: ۱۰۰ میلی لیتر

محلول نباید تیره تر از رنگ کاه (نی) شود. در صورت لزوم باید مجددا تقطیر گردد.

معرف B:

۱- هیدروکسید پتاسیم: ۴۰ گرم

۲- آب مقطر: ۱۰۰ میلی لیتر

محیط کشت سلنیت F براث (Selenite F broth)

محیط مغذی است برای جدا سازی گونه های سالمونلاها. که یک محیط غنی کننده Enrichmentمی باشد که حاوی سلنیت سدیم است که یک نمک صفراوی است و مانع از رشد باکتری های گرم مثبت و بسیاری از باکتری های گرم منفی می گردد. میزان تکثیر سالمونلا در این محیط طی ۲۴-۱۲ ساعت اول از رشد هر یک از باکتری های روده ای سریعتر است. بنابر این کشت ثانوی باکتری در محیطهای دیگر باید ظرف همان روز (۲۴-۱۲ ساعت) انجام گردد.

باید توجه داشت این محیط در صورت ماندن و کهنه شدن خراب شده و رنگ آن به صورتی می گراید. بنابر این هرچه کم رنگتر باشد، تازه تر و برای کشت مناسبتر خواهد بود.

محیط کشت (Sulfide-Indol-Motility) SIM

با استفاده از این محیط سه خصوصیت مختلف باکتری را می توان سنجید و در تمام باکتری ها می توان بکار برد. به طریقه Stab تا یک سانتی متری انتهای لوله به وسیله آنس نوک تیز در این محیط کشت می دهیم.

اساس آزمایش:

مواد اولیه تولید اندول یعنی اسید آمینه تریپتوفان در پپتونهای محیط موجود است. هیدروژن سولفوره و سولفات نیز در محیط موجود است. قوام نیمه جامد بودن محیط نیز اجازه پخش شدن و در نتیجه کدر نمودن محیط را به باکتری های متحرک می دهد.

ایجاد هیدروژن سولفوره توسط باکتری به صورت سیاه شدن محیط ظاهر می گردد و در صورت متحرک بودن باکتری کشت شده، سیاهی نیز تمام محیطی که باکتری پخش گردیده است، انتشار می یابد. سیاه شدن محصول واکنش هیدروزن سولفوره تولید شده با سولفات آهن و تشکیل رسوب سولفوره آهن سیاه رنگ می باشد. با اضافه کردن یک میلی لیتر معرف کواکس Covacs و یک میلی لیتر کلروفرم به کشت ۲۴ ساعته، ظهور رنگ ارغوانی در سطح کشت دلیل بر تولید ایندول توسط باکتری است. باکتری های که حاوی مجموعه آنزیم هایی که اصطلاحا تریپتوفاناز نامیده می گردند، باشند، قادرند طی سری واکنشهای شیمیایی تریپتوفان را اکسیده و اندول استیک تولید نمایند.

حرکت باکتری بواسطه پخش شدن آن از مسیر خط کشت به اطراف و کدر نمودن محیط مشخص می گردد. باکتری های فاقد حرکت تنها مسیر خط کشت را که نمایان است، کدر می کنند. برای تعیین تولید اندول می توان از محیط تریپتوز نیز استفاده نمود.

روش آماده سازی معرف کواکس جهت تست اندول:

فسفو دی متیل آمینو بنزآلدئید: ۵ گرم

ایزو آمیل الکل: ۷۵ میلی لیتر

اسید کلریدریک: ۲۵ میلی لیتر

آلدئید را در الکل به آرامی حل نموده و از بنماری ۵۵-۵۰ درجه سانتیگراد استفاده نموده و به آن اسید اضافه رده و دور از نور و در ۴ درجه سانتیگراد نگهداری می نماییم. رنگ معرف باید از زرد روشن تا قهوه ای روشن باشد. بعضی از نمونه ها آمیل الکل کافی نیست و با آلدئید رنگ سیاه می دهد.

محیط آبگوشت حاوی ۵/۶ درصد نمک ۶٫۵% (Nacl broth)

استرپتوکوک های روده ای را که غلظت زیاد نمک را تحمل می کنند، می توان به کمک این محیط از سایر استرپتوکوک ها تشخیص داد.

تفسیر آزمایش:

از آنجا که تمام استرپتوکوک ها از تخمیر گلوکز اسید تولید می کنند در صورتی که این غلظت نمک را تحمل کنند و در این محیط رشد و تکثیر نمایند، از تخمیر گلوکز اسید تولید و محیط را به رنگ زرد در می آورند. عدم تغییر رنگ دلیل بر عدم تحمل نمک و عدم تکثیر باکتری است.

نتیجه:

ظهور رنگ زرد: مثبت

بدون تغییر رنگ: منفی

محیط کشت لیزین دکربوکسیلاز (Lysine decarboxylase broth)

این محیط توان باکتری را در دکربوکسیله نمودن اسید آمینه لیزین، تعیین می نماید. حاصل این واکنش تولید آلکالین آمین و کادوارین می باشد. به عنوان محیط تفریقی در تمایز بین آنتروباکتریاسه ها به کار برده می شود.

تفسیر آزمایش: از آنجا که همه آنتروباکتریاسه ها در نتیجه تخمیر قند گلوکز، اسید تولید نموده و محیط را به رنگ زرد در می آورند، محیط به رنگ زرد باقی خواهد ماند. مگر آنکه باکتری اسید آمینه مورد نظر را نیز دکربوکسیله کند. در این صورت قلیائیت حاصله، محیط به رنگ بنفش (قلیایی) در خواهد آمد.

نتیجه:

رنگ بنفش: مثبت

رنگ زرد: منفی

محیط کشت گزیلوز لیزین دزوکسی کولات آگار ( Xylose-lysin-decarboxycholate-agar) XLD

محیطی است انتخابی که از آنبرای جدا سازی گونه های Shigella و سایر باکتری های پاتوژن روده ای بکار می رود.

کلی فرم ها و دیگر باکتری ها یی که قادر به تخمیر یک یا هر دو قند موجود در محیط باشند، کلنی هایی به رنگ زرد پدید می آورند. (اسید) تخمیر کننده های گزیلوز که لاکتوز و سوکروز منفی هستند مانند Proteus mirabilis واکنش اسیدی خفیفی (نارنجی-کهربایی) ایجاد می کنند. گونه ها Shigellaکه عموما هیچیک از این قندها را تخمیر نمی کنند، سرتاسر محیط لوله را به حالت قلیایی (قرمز تیره) در می آورند.

گونه های Salmonella اگر چه معمولا گزیلوز مثبت هستند، ولی به واسطه برتری داشتن دکربوکسیلاسیون لیزین بر اسیدیته تخمیر گزیلوز، محیط کاملا به رنگ قرمز (قلیایی) در می آید. کلنی های همه باکتری هایی که H2S تولید می کنند، بدون توجه به اسیدیته، مرکزی سیاه دارند.

محیط کشت برد پارکرآگار (Baird parker agar)

یک محیط (Medium) انتخابی است که حاوی تلوریت پتاسیم و تلوریت لیتیم می باشد. تلوریت محیط از رشد کلی فرم ها ممانعت می نماید. استافیلوکوک اورئوس می تواند تلوریت را به تلورید تبدیل نموده و باعث ایجاد کلنی های سیاه بر روی محیط گردد. زرده ی اضافه شده به محیط نیز باعث ایجاد دو واکنش در محیط می گردد. یکی تولید لسیتینازمنجر به ناحیه کدر و دیگری تولید لیپاز که منجر به ناحیه شفاف در اطراف ناحیه کدر می شود. در انتها کلنی های مشکوک به استافیلوکوک اورئوس باید تست کواگولاز انجام گردد.

محیط کشت اسکولین براث (Esculin broth)

محیط کشت تفریقی است که در تعیین هویت عده ای از باکتری ها مانند انترو باکتریاسه، اکتینوباسیلوس ها، از آن استفاده می شود.

بعضی از باکتری ها قادرند اسکولین را که نوعی گلیکوزید می باشد، هیدرولیز کرده و آن را به گلوکز، آگلایکن و آسکولتین تبدیل نمایند. در این فرآیند آهن موجود در محیط، واکنش نشان داده و ترکیبی به رنگ قهوه ای مایل به سیاه ایجاد می نماید. بنابراین تغییر رنگ محیط از زرد شفاف به سیاه و یا قهوه ای به معنی مثبت بودن آزمایش آسکولین می باشد.

محیط کشت آبگوشت نیترات (Nitrate broth)

از این محیط می توان در تعیین توان باکتری در احیای نیترات و تبدیل آن به نیتریت و مواد احیا شده دیگر بکار برد. بسیاری از باکتری ها را می توان از این جهت مورد آزمایش قرار داد، از جمله کورینه باکتری ها، باسیلوس ها و اکتینومایست ها و …

پس از کشت باید به مدت ۴۸ ساعت در دمای ۳۷ درجه سانتی گراد انکوبه نموده و پس از آن از هر یک از معرف های ذیل ۵ قطره به محیط اضافه نموده به طوریکه متوجه ظهور رنگ قرمز باشیم.

تفسیر آزمایش:

رنگ قرمز مربوط به پارا سولفور بنزن و آزونفتیل آمین می باشد، که نوعی رنگ آزو (Azo dye) است که در نتیجه دیازوتیازاسیون اسید سولفانیلیک به وسیله نیتریت و همچنین در اثر ترکیب نفتیل آمین با اتم انتهایی آزوتیازید، اسید سولفانیلیک حاصل می گردد. در صورتی که احیای نیترات از حد نیتریت هم گذشته و به مراحل تولید گاز ازت N2 یا آمونیاک۳ NH رسیده باشد، به علت عدم وجود نیتریت در محیط با افزودن معرف های ذیل تغییر رنگی ظاهر نمی شود. در حقیقت نتیجه آزمایش منفی کاذب است. به منظور تمایز منفی کاذب از منفی حقیقی، به محیط (پس از افزودن معرفها و منفی شدن) کمی پودر روی اضافه نموده، در صورتی که نیترات در محیط باقی مانده باشد یعنی باکتری آنرا به نیتریت تبدیل نکرده باشد، پودر روی، نیترات را به نیتریت احیا و رنگ قرمز ظاهر می گردد. عدم تغییر رنگ در این مرحله حاکی از عدم وجود نیترات در محیط است. این به آن معنی است که باکتری نیترات را از مرز نیتریت هم بیشتر احیا نموده و به گازهای ازت و آمونیاک تبدیل کرده است.

نتیجه پس از افزودن پودر روی:

۱- ظهور رنگ قرمز: نیترات منفی

۲- عدم تغییر رنگ: نیترات مثب

معرف تست نیتریت (Nitrit test reagent)

محلول (A)

اسید سولفانیلیک: ۸ گرم

اسید استیک (۵ نرمال): ۱ قسمت اسید استیک گلاسیال و ۵/۲ قسمت آب مقطر

محلول (B)

دی متیل ۱-آلفا-۱ نفتال آمین: ۵ گرم

اسید استیک (۵ نرمال): ۱۰۰۰ میلی لیتر

محیط کشت آگار انتخابی ویبریو Vibrio selective agar) TCBS agar)

آگار تیو سولفات سیترات بایل ساکارز جهت جداسازی و کشت انتخابی ویبریوها بکار می رود. غلظت بالای تیو سولفات و سیترات و قلیایی قوی این محیط رشد انتروباکتریاسه ها را تا حد زیادی متوقف می سازد. هر باکتری که بتواند در این محیط رشد کند، قادر به متابولیزه کردن ساکارز نمی باشد. فقط چند گونه ساکارز مثبت پروتئوس می توانند رشد نموده و کلنی های زرد مشابه ویبریو تولید نمایند. اندیکاتور مخلوط تیمول بلو-برومو تیمول بلو با تشکیل اسید به رنگ زرد تغییر رنگ می دهد. (حتی با وجودی که درجه قلیائیت آن بالاست)

محیط کشت کمپیلو باکتر سلکتیو آگار (Campylobacter Selective Agar Base)

از این محیط جهت جداسازی کمپیلو باکترها استفاده می گردد. در این محیط کشت که سرشار از مواد مغذی، اتمسفری با دی اکسید کربن کم و سرشار از دی اکسید کربن (Co2) مطمئنا کمپیلوباکتر بخوبی رشد یافته و آنتی بیوتیک هایی که به عنوان مکمل انتخابی کمپیلو باکتر به محیط اضافه می شوند تا حد زیادی رشد فلورای میکروبی را مهار می نماید. محیط انتخابی کمپیلو باکتر مخلوطی از سه آنتی بیوتیک متفاوت لیوفیلیزه می باشد. این مکمل رشد باکتری های همراه در طول کشت متوقف می سازد. هر ویال شامل ۲ میلی گرم وانکو مایسین، ۵ میکروگرم پلی میکسین و ۱ میلی گرم تریمتو پریم می باشد.

ماده لیوفلیزه را جهت تهیه آگار انتخابی کمپیلوباکتر به محیط کشت استریل که به دمای ۵۰-۴۰ درجه سانتیگراد رسیده اضافه می کنیم.

محیط کشت (Salmonella Shigella agar) SS

یک محیط انتخابی است که جهت تشخیص سالمونلا و شیگلا مورد استفاده قرار می گیرد. این محیط حاوی تیو سولفات سدیم بعنوان منبع گوگرد و آهن فریک به عنوان منبع آهن می باشد. همچنین حاوی لاکتوز و معرف نوترال رد می باشد. اگر باکتری تیوسولفات محیط را احیا کند، H2Sتولید نموده کهH2S با آهن موجود در محیط تولید پرگنه های سیاه رنگ می نماید. اکثر باکتری های لاکتوز مانند سالمونلا ها H2S مثبت میباشند.

محیط کشت (Orthonitro Phenul –β-D-galacto Pyramside) ONPG

با این محیط می توان وجود آنزیم بتا گالاکتوزیداز یعنی آنزیمی را که موجب شکستن مولکول لاکتوز می گردد را تعیین کرد. مهمترین کاربرد این آزمایش تعیین سریع لاکتوز مثبت های تاخیری در بین خانواده انترویاسه می باشد. باکتری هایی که دارای آنزیم بتا گالاکتوزیداز باشند، ONPG بی رنگ را سریعا شکسته و به د-گالاکتوز ارتونیتروفنل زرد رنگ تبدیل می نماید. اگر باکتری واجد هر دو آنزیم یعنی پرمه آز و بتا گالاکتوزیداز باشد، پس از ۲۴ ساعت لاکتوز مثبت است. اگر باکتری واجد یکی از دو آنزیم فوق باشد، پس از ۷۲ ساعت با تاخیر لاکتوز مثبت است و اگر هیچ یک از آنزیم ها را نداشه باشد، لاکتوز مثبت است.

محیط کشت فنیل آلانین د آمیناز Phenylalanine deaminase agar) PD)

با استفاده از این محیط می توان قدرت باکتری را در تولید فنیل پیروویک اسید از اسید آمینه فنیل آلانین را تعیین کرد. پس از یک شب انکوباسیون محیط چند قطره محلول ۱۰ درصد کلرور آهن را روی قسمت کشت شده محیط (سطح شیبدار محیط) ریخته، در صورتی که واکنش دی آمیناسیون صورت گرفته باشد. با افزودن معرف، رنگ سبز ظاهر خواهد شد. این رنگ سبز نتیجه شلاته Chlate شدن فنیل پیرووات با یون آهن ایجاد یک ترکیب به رنگ سبز می باشد. در صورت پیدایش رنگ سبز تیره PDمثبت ودر بدون تغییر (زرد رنگ) PD منفی است.

محیط کشت سیمون سیترات آگار ((Simmons Citrate agar

برای تعیین قدرت باکتری در استفاده از سیترات به عنوان تنها عامل کربندار موجود در محیط میباشد. باکتری هایی که قادر به رشد در این محیط باشند در حقیقت توانسته اند از سیترات که تنها عامل کربن دار در محیط است استفاده کنند و در نتیجه در مجاورت معرف رنگی بروموتیمول بلو به رنگ آبی در می آیند. در غیر این صورت به علت عدم رشد باکتری و عدم تغییر رنگ محیط آزمایش سیترات منفی است.

محیط کشت سه قندی آهن دار TCI (Triple Sugar iron agar)

از این محیط جهت تعیین هویت باکتری های گرم منفی استفاده می شود. همچنین برای تعیین تولیدH2S بکار می رود. این محیط دارای سه قند گلوکز، سوکروز و لاکتوز می باشد. مقدار کمتر گلوکز در قیاس با دو قند دیگر تمایز باکتری ها را در تخمیر قندهای مختلف ممکن می سازد. آهن موجود در محیط گاز هیدروژن سولفوره ای را که از مواد گوگرد دار تولید می شود را به دام انداخته و مانع از خروج این گاز از محیط می شود. این واکنش به صورت رنگ سیاه که همان سولفور آهن است مشخص می گردد. گازی که در نتیجه تخمیر مواد قندی حاصل می شود به صورت حبابهایی در عمق محیط دیده می شوند و یا اینکه حجم گاز ممکن است زیاد بوده که در این صورت محیط آگار را به سمت بالای لوله رانده و فضای زیادی را اشغال می سازد.

نتایج تفسیر واکنشهای TSI

۱- در صورتی که هر دو قسمت شیب دار و ته لوله زرد شده و حباب تشکیل گشته، ولی سیاه نشده باشد، یعنی گلوکز، لاکتوز و سوکروز را تخمیر نموده و اسید تولید کرده و همچنین گاز نیز تولید نموده، ولی H2S تولید نشده است، acid/acid ،Gaz+ ،- H2S می باشد.

۲- در صورتی که ته لوله زرد و شیب لوله ارغوانی و گاز تولید و سیاه باشد، یعنی تنها قند گلوکز تخمیر شده و H2S نیز تولید شده است. Acid Alk/ ،Gaz+ ،+H2Sمی باشد.

۳- در صورتی که ته لوله زرد و شیب لوله ارغوانی و تولید و سیاه شده باشد، یعنی اینکه تنها گلوکز را تخمیر نموده و H2S تولید نشده است. Alk/Acid ،Gaz- ،- H2Sمی باشد.

۴- در صورتی که ته لوله و شیب لوله هر دو زرد و گاز متغیر باشد و ته لوله لوله نیز سیاه شده باشد، یعنی اینکه هر سه قند را تخمیر نموده و H2S نیز تولید نکرده است. acid/acid ،Gaz متغیر،+ H2Sمی باشد.

۵- در صورتی که سرتاسر لوله ارغوانی و سیاه نشده باشد، یعنی اینکه هیچ یک از قندها را تخمیر ننموده و H2S نیز تولید نکرده است. Alk/Alk ،Gaz- ،- H2Sمی باشد.

۶- در صورتی که سرتا سر لوله زرد و گاز و سیاهی در ته لوله متغیر باشد، یعنی اینکه هر سه قند را تخمیر نموده و تنها اسید تولید کرده، گاز و H2S تولید ننموده است. acid/acid ،Gaz- ،- H2Sمی باشد.

نکته: باید توجه داشت که نتایج کشت حداکثر طی ۲۴ ساعت پس از کشت قرائت گردد. چه بسا پس از این مدت ممکن است واکنش های اسیدی قسمت شیبدار تغییر یافته و قلیایی گردد. قسمتی از این تغییر واکنش اسیدی به قلیایی مربوط به این است که ذخیره کربوهیدرات های موجود در محیط تماما مصرف شده که در این صورت باکتری به مواد پپتون دار محیط رو می آورد و همچنین مقدار ناچیز اسیدی که در اثر تخمیر گلوکز حاصل شده به سرعت در مجاورت هوا (قسمت شیبدار) اکسید شده و ما حصل قلیایی است. در عمق لوله نیز به سبب فشار کم اکسیژن واکنش اسیدی حاصل از تخمیر قند گلوکز و همچنان اسیدی باقی می ماند.

محیط کشت ژلاتین Gelatin medium))

این محیط به منظور تعیین فعالیت پروتئولیتیکی باکتری ها می باشد. باکتری های پروتئولیتیک همیشه باکتری ها را ذوب می کنند. در صورتی که کشت ژلاتین در انکوباتور ۳۷ درجه سانتی گراد قرار داده شود، باید قبل از قرائت لوله های حاوی کشت ژلاتین را در دمای یخچال ۴ درجه به مدت ۱۵ دقیقه قرار داده، در صورتی که باکتری آنزیم ژلاتیناز را داشته باشد، لوله های کشت ژلاتین پس از انکوباسیون در یخچال به صورت مایع خواهند بود. در غیر اینصورت باکتری فاقد آنزیم ژلاتیناز می باشد.

توجه: نقطه ذوب محیط ژلاتین ۳۰-۲۰ درجه سانتی گراد می باشد.

محیط کشت (Oxidative Fermentative) OF

با کشت باکتری در این محیط می توان مشخص نمود که استفاده باکتری از کربوهیدرات از طریق اکسیداسیون یا از طریق تخمیر صورت کرفته است. این محیط را در دو قسمت، یکی حاوی پارافین و دیگری فاقد پارافین تهیه نموده و از نمونه در هر دو محیط کشت می دهیم. در صورتی که باکتری تنها از طریق اکسیداسیون قند را مورد استفاده قرار دهد، تنها در لوله فاقد پارافین، قند را مصرف کرده و محیط را اسیدی نموده، که در مجاورت معرف بروموتیمول بلو به رنگ زرد در می آید. رنگ زرد از بالای لوله شروع می شودکه باکتری از طریق فرمنتاتیو قندها را تخمیر نماید، هر دو لوله کشت (حاوی پارافین و فاقد پارافین) بر اثر تولید اسید شاهد ظهور رنگ زرد خواهیم بود. از محیط OF می توان در تمایز کوکسی های گرم مثبت بخصوص استافیلوکوک اورئوس استفاده نمود.

تست اکسیدازOxidase test) )

قطره معرف اکسیداز (محلول آبی تترامتیل-فسفات-فنیل آلانیل دی هیدروکلراید) را روی یک کاغذ صافی در یک پلیت قرار داده (قطرات روی کاغذ صافی خشک شوند) و میکروب مورد آزمایش را با یک سیم پلاتینیوم Platinium wire برداشته و آن را روی کاغذ آغشته به معرف اکسیداز گسترانیده و واکنش مثبت در مدت ۱۰ ثانیه بصورت ایجاد رنگ سیاه مایل به صورتی مشاهده می گردد.

آزمایش کواگولاز (Coagulase test)

با استفاده از این آزمایش می توان وجود آنزیم کواگولاز در باکتری استافیلوکوک اورئوس را مشخص نمود. آنزیم کواگولاز آنزیمی است که باعث لخته شدن پلاسمای سیتراته خرگوش می شود. با توجه به اینکه سیترات ماده ضد انعقاد می باشد، اما کواگولاز می تواند حتی در حضور ماده ضد انعقاد، پلاسما را لخته نماید. (فیبرینوژن را به فیبرین تبدیل نماید.)

تست کاتالاز (Catalase test)

با استفاده از این تست می توان وجود آنزیم کاتالاز را در باکتری مشخص نمود. در صورتی که باکتری واجد آنزیم کاتالاز باشد، با اضافه کرن آب اکسیژنه به کلنی برداشته شده باکتری بر روی لام، واکنش انجام شده به صورت تولید آب و اکسیژن بوده که به صورت حباب هایی نمایان می گردد. در صورتی که باکتری فاقد آنزیم کاتالاز باشد، بعد از اضافه نمودن آب اکسیژنه، هیچ گونه تغییری در تولید حباب حاصل از تجزیه آب اکسیژنه به آب و اکسیژن ایجاد نمی گردد و در نهایت باکتری کاتالاز منفی می باشد.

محیط کشت ائوزین متیلن بلو Eosin methylen-blue lactose sucrose agar) EMB)

این محیط فاقد املاح صفراوی می باشد و بیشتر برای باکتری های گرم منفی روده ای مناسب می باشد. باکتری Ecoli در این محیط در حضور ائوزین متیلن بلو ایجاد جلای سبز فلزی می نماید، که کلید تشخیصی باکتری Ecoli نسبت به سایر باکتری های روده ای می باشد.

محیط کشت Cookeedmeet

این محیط کشت به دلیل داشتن پارافین، باعث رشد باکتری های بی هوازی می گردد. این محیط کشت محیطی مغذی و غنی برای باکتری های بی هوازی مانند کلستریدیوم است. این محیط معرف خاصی نداشته و هدف ایجاد محیط کشت مناسب برای باکتری های بی هوازی است. بعد از رشد باکتری برای تفریق باید بر روی محیط های افتراقی با شرایط بی هوازی جهت تشخیص باکتری مورد نظر پرداخت.

تامین محیط کشت توسط خانه شیمی در ایران ، انجام می پذیرد . جهت مشاهده لیست محیط های کشت ، آنالیز و قیمت هر کدام ، اینجا کلیک کنید .

خانه شیمی ، وارد کننده اصلی مواد شیمیایی و آزمایشگاهی از برند های مطرح دنیا ، مرک آلمان ، سیگما آلدریچ ، هانی ول ، فلوکا